Τι συνέβαινε στους εισηγητές του Μνημονίου τον Μεσαίωνα...

Από τον Βυζαντινό χρονογράφο Μιχαήλ Γλυκά

Το όνειρο του Μαυρικίου σε γαλλική μικρογραφία

"Ο στρατηγός του [Αυτοκράτορα] Μαυρικίου παράδωσε ένα Ρωμαίικο στράτευμα, ίσαμε δώδεκα χιλιάδες, στους βάρβαρους, τάχα μου γιατί στασίασε. 

Ο βασιλιάς των Σκυθών, ο Χαγάνος ζήτησε για κάθε ψυχή μισό [χρυσό] νόμισμα, αλλά ο Μαυρίκιος δεν συμφώνησε. 

Έτσι, όλοι εκτελέστηκαν από τους βαρβάρους. 

Γι αυτό και σε κάθε μοναστήρι ο βασιλιάς προσεύχονταν για την αμαρτία του [αυτή]. 

Ερχόμενος από εκεί, έμαθε από τον Μαγιστριανό πως η ψυχή του θα σωθεί, αρκεί να χάσει τον θρόνο του με πόνο και θλίψη. 

Δεν περνά πολύς καιρός και ο Μαυρίκιος βλέπει όνειρο φρικτό. 

Τον ίδιο τον Κύριο είδε, καθισμένο σε θρόνο, να του λέει: 

“Που θες να τιμωρηθείς, εδώ ή εκεί;” 

Και αυτός λέει: 

“Εδώ να τιμωρηθώ θέλω!”

 για να ακούσει: 

“Παραδώστε τον στον τύραννο Φωκά!” 

Ξύπνησε ο Μαυρίκιος και έμαθε πως ο Φωκάς φυλάγονταν στο Δυρράχιο. 

Είχε έρθει στον βασιλιά με το αίτημα να πληρωθούν οι μισθοί των συμπολεμιστών του, είχε φάει πολύ ξύλο, και γύρισε από 'κει που 'ρθε. 

Άξια του φάνηκε αυτή η απόφαση, αν ήταν να παραδοθεί από τον Κύριο σε αυτόν τον άντρα."

Μιχαήλ Γλυκάς, “Χρονογραφία”, κεφ IV, μτφρ. Δ. Σκουρτέλη

Βιογραφία του Αυτοκράτορα Μαυρίκιου

Ο αυτοκράτορας της Ανατολικής Αυτοκρατορίας  Μαυρίκιος (539 - Νοέμβριος 602) βασίλεψε από το 582 έως το 602.

 Ήταν διακεκριμένος στρατηγός και χρίστηκε διάδοχος του Τιβέριου μια εβδομάδα πριν τον θάνατο του τελευταίου, νυμφευόμενος ταυτόχρονα την κόρη του Αυτοκράτορα.

 Ικανός ηγέτης και διπλωμάτης, αντελήφθη την ανάγκη για ειρήνη με τους Πέρσες ύστερα από σχεδόν δύο δεκαετίες εξαντλητικού πολέμου. Με τον θάνατο του Χοσρόη Α' το 579, διαδέχεται τον τελευταίο ο γιος του Ορμίσδας ο οποίος συνέχισε ανεπιτυχώς τον πόλεμο κατά των Ρωμαίων και απέρριψε προτάσεις της Κωνσταντινούπολης για ειρήνη. Ο Ορμίσδας ανατράπηκε τελικώς το 590 και ο γιος του, Χοσρόης Β', κατέφυγε στο Βυζάντιο για να ζητήσει βοήθεια. Ο Μαυρίκιος, παρά τις αντιρρήσεις της Συγκλήτου, παρείχε βοήθεια και επανέφερε τον Χοσρόη Β' στον θρόνο, για να λάβει ως ανταμοιβή το μεγαλύτερο μέρος της περσικής Αρμενίας και το δυτικό τμήμα της Καυκάσιας Ιβηρίας, ολοκληρώνοντας έτσι επιτυχώς τον πόλεμο που μαινόταν από το 572.

Επί των ημερών του, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ήταν ο Ιωάννης, ο επονομαζόμενος Νηστευτής. Αυτός για πρώτη φορά στην ιστορία θα υιοθετήσει τον τίτλο "Οικουμενικός", γεγονός που θα πυροδοτήσει το μένος του Πάπα Γρηγορίου του Μεγάλου. Ο Ιωάννης όμως, υποστηριζόμενος από τον Αυτοκράτορα, δεν υποχωρούσε μπροστά στις αντιδράσεις του Πάπα, με αποτέλεσμα η Εκκλησία να προχωρήσει ένα σημαντικό βήμα προς το Σχίσμα που έμελλε να οριστικοποιηθεί το 1054.

Ο Μαυρίκιος διεξήγαγε επιτυχείς αγώνες κατά των Αβάρων και Σλάβων στα δυτικά, αποκαθιστώντας τη βυζαντινή κυριαρχία στη Βαλκανική. Για την αντιμετώπιση των Λομβαρδών που εισέβαλαν στην Ιταλία πραγματοποίησε διοικητικές μεταρρυθμίσεις, με βασική αυτήν της δημιουργίας των εξαρχάτων της Ιταλίας, με έδρα τη Ραβέννα, και της Αφρικής, με έδρα την Καρχηδόνα, αντί για τις παλαιότερες διοικητικές περιφέρειες των ομώνυμων επαρχιών. Μπόρεσε με αυτόν τον τρόπο να διατηρήσει τον έλεγχο της χερσονήσου, έως έναν βαθμό, ενόσω αυτή κατακλυζόταν από τους Λομβαρδούς. Λέγεται ότι σκόπευε να επαναφέρει το σύστημα της Τετραρχίας προκειμένου η Αυτοκρατορία να ανταποκρίνεται καλύτερα στις προκλήσεις των καιρών.

Σε κάθε ευκαιρία προσπαθούσε να εξοικονομήσει χρήματα από το δημόσιο ταμείο καθώς, καθ’ όλη τη διάρκεια της βασιλείας του, αντιμετώπιζε σοβαρότατα οικονομικά προβλήματα. Έτσι έλαβε σειρά αντιλαϊκών μέτρων όπως η μείωση του μισθού των στρατιωτών. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός κατά το οποίο αρνήθηκε την εξαγορά με λύτρα 12.000 αιχμαλώτων βυζαντινών στρατιωτών από τους Αβάρους, με αποτέλεσμα τη θανάτωσή τους.

Το 602 διέταξε τα στρατεύματά του να παραμείνουν κατά τη διάρκεια του χειμώνα στα φυλάκιά τους βόρεια του Δούναβη, προκειμένου να εξοικονομήσει τα έξοδα της επιστροφής τους στην Κωνσταντινούπολη. Αποτέλεσμα ήταν να ξεσπάσει ανταρσία στις τάξεις του στρατεύματος με την ηγεσία ενός χαμηλόβαθμου αξιωματικού (εκατόνταρχου) ονόματι Φωκά. Ο Φωκάς βάδισε κατά της πρωτεύουσας, όπου κατάφερε να συλλάβει τον Μαυρίκιο και τα άρρενα τέκνα του και να τους θανατώσει.

Ο Μαυρίκιος είναι επίσης γνωστός για τη συγγραφή ενός εξαιρετικού εγχειριδίου στρατιωτικής τακτικής, του Στρατηγικού, που αποτέλεσε τη βάση της βυζαντινής στρατιωτικής μηχανής μέχρι και τον 11ο αιώνα.

(Από την Βικιπαίδεια)