Ο Βουλγαροκτόνος και δυο στρατηγοί

Η ΑΠΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΒΑΡΔΑ ΦΩΚΑ

(αποσπάσματα από την "Χρονογραφία" του Μ. Ψελλού)

(Ο Βασίλειος ο Βουλγαροκτόνος) «μπήκε μπρος στο στρατό του, και στάθηκε με το σπαθί στο χέρι, και με το άλλο αγκάλιαζε την εικόνα της Μητέρας του Λόγου, κάνοντάς την ισχυρότατο εμπόδιο στην ακατάσχετη ορμή του…» (Φωκά) «…Αυτός δε, σα σύννεφο που το σπρώχνουν άνεμοι δυνατοί, πέρναγε πάνω κάτω στο πεδίο, ενώ τον χτύπαγαν όσοι βρίσκονταν  και στα δύο κέρατα…» (της παράταξης) «…και λίγο μπροστά από την παράταξη προχωρούσε και ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος, σείοντας δόρυ μακρύ. 

Δεν πέρασε πολλή ώρα, και…» (ο Φωκάς) «…ξεκόβοντας από τους δικούς του, έπεσε ξαφνικά από τη σέλλα, και γι αυτό, λένε ό, τι θέλουνε… Άλλοι λένε πως χτυπήθηκε από όσους  τον ακόντιζαν, πέφτοντας από καίρια πληγή, άλλη λένε πως του ήρθε ζάλη από κάποια στομαχική διαταραχή που του σκοτείνιασε το κεφάλι, και χάνοντας τις αισθήσεις του γκρεμίστηκε από το άλογο. Αλλά ο» (συμ-) «Βασιλιάς Κωνσταντίνος καυχιόντανε πως αυτός σκότωσε τον Τύραννο. 

Αλλά αυτό που επικρατούσε σε όσα λέγονταν, είναι πως όλα ήταν τέχνασμα. Δηλητήριο λέγανε πως του δώσανε, που άρχισε να επιδρά μόλις κινήθηκε» (έντονα) «και μπήκε στον εγκέφαλο, και προξένησε την ζάλη και την πτώση. Διαταγή του Βασιλείου ήτανε, και το φονικό χέρι ήταν του οινοχόου του τυράννου» (εδώ τύραννος = σφετεριστής) «Εγώ δε δηλώνω άγνοια, και εναποθέτω τα πάντα στην Μητέρα του Λόγου»

Μιχαήλ Ψελλός. «Χρονογραφία» 1. 16    

Η ΑΠΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΒΑΡΔΑ ΣΚΛΗΡΟΥ

Πως διοικείται ένα κράτος….

Σεβόμενος την ηλικία του στασιαστή Στρατηγού, ο Αυτοκράτορας δεν τον τιμωρεί, αντίθετα πιάνει ψιλοκουβέντα μαζί του:

(Ο Αυτοκράτορας Βασίλειος ο Βουλγαροκτόνος) «…κατόπιν ρώτησε αυτόν τον έμπειρο στην στρατηγική άντρα» (τον Βάρδα Σκληρό) «για τα κρατικά θέματα και πώς να αποφεύγει τους στασιαστές. Αυτός δε, δεν έδωσε απάντηση στρατηγού, αλλά γνώμη πανούργου…» (σχόλιο μεταφραστή: αυτό σημαίνει στρατηγός, Μιχαλάκη…) «…να καθαιρεί όσους έχουν πολύ εξουσία, να μην παραχωρεί πολύ στρατό σε κανένα στρατηγό, να τους κατατρέχει με άδικη φορολογία, για να ασχολούνται μόνο με τα δικά τους προβλήματα. Να μην βάλει δε καμιά γυναίκα στο Παλάτι, να μην είναι προσιτός εύκολα σε κανένα, και να μην ξέρουν πολλοί αυτά που έχει στο μυαλό του.

Με τούτα τέλειωσε η συνομιλία τους» … « Ο δε Βασιλιάς Βασίλειος, από δω και μπρος ενεργούσε με υπεροψία προς τους υπηκόους του, βασισμένος όχι στην εκτίμησή τους, αλλά πιο πολύ στο φόβο της εξουσίας του, στην πραγματικότητα. 

Και όσο πέρναγαν τα χρόνια και αποκτούσε πείρα σε όλα, καμιά ανάγκη δεν είχε από τους σοφότερους των υπηκόων του. Αυτός λοιπόν διοικούσε, αυτός έβγαζε διατάγματα, αυτός παράτασσε και τον στρατό. Και την πολιτική του, δεν την βάσιζε στους επίσημους νόμους, αλλά στους άγραφους, της προικισμένης του ψυχής»

Μιχαήλ Ψελλός «Χρονογραφία» 1. 29  

Μετάφραση Δημήτρης Σκουρτέλης